Ontslag door niet mee te werken aan vaccinatie?
19 januari 2021
Tijdens de coronacrisis worden mij als arbeidsrechtadvocaat regelmatig vragen gesteld door werknemers en werkgevers over corona in combinatie met werk. Wat mag een werkgever wel en wat mag een werkgever niet vragen van een werknemer tijdens de coronaperiode. Vragen als:
- Kan mijn werkgever mij verplichten thuis te werken;
- Kan mijn werkgever mij verplichten om nu juist niet thuis maar op kantoor te werken;
- Kan mijn werkgever mij verplichten een mondkapje te dragen;
En nu, heel actueel natuurlijk, vragen werknemers zich vaak af of je verplicht bent mee te werken aan vaccinatie. Stel, je werkgever geeft aan dat hij/zij wil dat je wordt gevaccineerd, moet je daaraan meewerken? En als je niet meewerkt, wat zijn dan de gevolgen, kan je worden ontslagen?
In artikel 11 van de Grondwet van ons land (daarin staan onze grondrechten als mens, zoals vrijheid van meningsuiting en vrijheid van godsdienst etc.) is het grondrecht van lichamelijke onaantastbaarheid van ieder zijn lichaam (lichamelijke integriteit) vastgelegd. Je mag dus zelf over je lichaam ‘beschikken’. In de praktijk betekent dit dat een werkgever niet van een werknemer kan eisen zich te laten vaccineren. Toch kan die lichamelijke integriteit tot lastige situaties leiden. Want, als je werknemer, verzorgende bent in de zorg en je werkt veel met ouderen, dan zal je werkgever willen dat je je vaccineert. Immers, je werkgever heeft dan ook rekening te houden met de belangen van ouderen, kwetsbaren. Als je dan vaccinatie weigert zal je werkgever wellicht stellen dat er dan geen werk is voor je en je wellicht willen ontslaan, kan dat?
Er is nog geen jurisprudentie (rechterlijke uitspraak) over, maar waarschijnlijk zal de rechter dan de belangen van werknemer (lichamelijke integriteit) en werkgever (belangen derden) tegen elkaar afwegen. Aan de hand van bijvoorbeeld de criteria opgesteld door de Gezondheidraad in 2014 (zie: www.gezondheidsraad.nl, Werknemers en Infectieziekten -criteria voor vaccinatie) zou de rechter een beslissing kunnen nemen. Natuurlijk spelen dan ook andere factoren een rol, zoals de vraag of de werkgever alvorens ontslag te geven heeft gekeken naar alternatieve werkzaamheden voor de werknemer of het wel verrichten van de werkzaamheden maar met hulpmiddelen.
Voor de meeste beroepen zal gelden dat de werkgever niet van een werknemer kan verlangen aan vaccinatie mee te werken. Het gevolg daarvan is dat een werkgever een werknemer die vaccinatie weigert, ook niet kan ontslaan. Ook het inhouden van loon is dan niet mogelijk. Stel dat je als werknemer vervolgens, nadat je vaccinatie hebt geweigerd, corona krijgt en je werkgever roept, ‘zie je nou wel, was je gevaccineerd dan was je niet ziek geworden, nu houd ik je loon wel in omdat jij bewust het risico hebt genomen ziek te worden’, ook dan heeft je werkgever geen gelijk en moet het loon worden doorbetaald.
Nu de eerste vaccinaties in de zorg zijn verstrekt zal de eerste uitspraak van een weigerachtige werknemer binnenkort vast komen, interessant.
Heb je vragen over dit onderwerp of heb je hierover een conflict met je werkgever, bel of mail mij.